Eru auðlindir Íslands til sölu?

Ágústa Ágústsdóttir skrifar um orku- og auðlindamál

“Ef virkjað verður meira mun rafmagnið seljast upp. Það verður alltaf umfram eftirspurn” segir Orkumálastjóri, Halla Hrund Logadóttir.

Á meðan sumir telja slíkt af hinu góða sem merki um aukna hagsæld og sterkara hagkerfi, spyrja aðrir sig að því hvenær nóg sé nóg.

Í dag eru framleiddar 20 terrawattstundir af raforku á ári en sú framleiðsla þyrfti að aukast upp í 42 terrawattstundir ef orkuskiptin eiga að geta átt sér stað.

Til að setja hlutina í samhengi samanstendur ein terrawattstund (TW) úr 1.000.000 megawöttum (MW). Kárahnjúkavirkjun er 690 MW með framleiðslugetu upp á 4.600 gígawattstundir (GW) á ári. 1 TW samanstendur af 1.000 GW. Samkvæmt þessu þyrftum við orku rúmlega 5 Kárahnjúkavirkjana til að klára orkuskiptin. Og jafnvel þá, getum við leitt að því líkur að ennþá verði eftirspurn eftir rafmagni. Spurningin er hvort þá sé komið nóg? Verður hagkerfið þá orðið nógu stórt til að hætta að stækka? Ég leyfi mér að staðhæfa að sú verði ekki raunin hjá þeim sem munu eiga hagsmuna að gæta í orkuiðnaðinum sem og hjá erlendum fjárfestum sem, miðað við stefnu stjórnvalda munu fá afhenta æ stærri sneið af orkuauðlindum Íslendinga ef fram fer sem horfir.

Hömlur og eignarhald

Í skýrslu Viðskiptaráðs í kjölfar Viðskiptaþings í febrúar 2023 kemur skýrt fram að menn telji samkeppnisstöðu á orkumarkaðinum skekkta vegna of mikils eignarhalds hins opinbera í orkuframleiðslufyrirtækjum. Það hamli aðgengi nýrra aðila inn á markaðinn. Brýnt og aðkallandi sé því að liðka fyrir aðkomu erlendra fjárfesta vegna þeirra miklu fjárfestinga sem þörf sé á.

Þá kemur fram að hömlur á erlenda fjárfestingu í orkuframleiðslu á Íslandi eru þær mestu meðal OECD-ríkja. Þar sem 1,0 tákni algjöra takmörkun trónir Ísland efst með 0,56. Þar á eftir er Finnland með 0,16.

Í grein Innherja um aukinn kostnað virkjana í febrúar 2023 er haft eftir Ásgeiri Margeirssyni, ráðgjafa og fyrrverandi forstjóra HS orku að 7% orkuframleiðslu landsins sé í höndum einkaaðila. 93% sé á vegum hins opinbera. Þar sé Landsvirkjun langstærsti raforkuframleiðandi landsins með um 75% hlutdeild og ráði yfir nánast allri vatnsmiðlun í raforkukerfinu. Næststærst er svo Orka náttúrunnar með um 20% hlutdeild og er jafnframt stærsti raforkuframleiðandi landsins með jarðhita.

Sala vindorku erlendra einkaaðila inn á kerfi sem getur ekki tekið við því

Þá kemur fram í skýrslu Viðskiptaráðs að nauðsynlegt sé að koma á virkum raforkumarkaði og tryggja þurfi vindorkuframleiðendum jafnari aðgang að “stýranlegu afli á móti vindorku” (Stýranleg orka er vatnsaflsorka. Vindorka er ekki stýranleg orka).

Það kemur á daginn og kemur skýrt fram í greinargerð með þingsályktunartillögu um stefnu stjórnvalda um uppbyggingu vindorku á Íslandi, sem lá inni á samráðsgátt stjórnvalda í janúar (í furðulega stuttan tíma), að til að mæta þeim miklu sveiflum sem verða við orkuframleiðslu vindorkuvera þarf svokallaða jöfnunarorku. Sú orka þarf að koma frá öðrum orkuverum og má ætla að sú orka muni koma frá vatnsafli frekar en jarðhita þar sem það er talið hentugra afl til slíkrar jöfnunar. 40% stýranlegt vatnsafl er talið þurfa á móti uppsettu vindafli. Þetta þýðir að ef t.d. yrði sett upp 500 MW vindorkuver eins og áætlað er áAusturlandi þá þyrfti aukalega 200 MW jöfnunarorku tryggðafrá vatnsorkuveri (bara fyrir vindorkuverið). Ef vindorkuver er 100 MW þarf það tryggð 40 MW jöfnunarorku.

Til að setja þetta í betra samhengi þá skulum við segja að vindorkuver sé nú þegar risið. Vegna hinnar gríðarlegu stærðarvindmyllanna mynda þær litla umframorku. Þá þarf jafnvel að stöðva spaða túrbínunnar í litlum vind og hún getur ekki framleitt rafmagn. Þá kemur jöfnunarorkan frá vatnsaflsvirkjuninni inn til að koma í veg fyrir stöðvun og engar sveiflur verða þá í rafmagnsframleiðslu inn á kerfið. Hámarksnýtingarhlutfall slíks vindmyllugarðs getur legið á bilinu 25-30%.

En hvað gerist ef vindorkuverið er risið og engin jöfnunarorka er til staðar? Skýrt hefur komið fram að engin slík umframorka er í boði eins og staðan er í dag. Þ.a.l. er það ljóst að ekki er hægt að starfrækja vindorkuver nema að byggja upp fleiri og/eða stærri vatnsaflsvirkjanir.

Hvað gerist ef stöðva þarf vindorkuver í eigu erlendra fjárfesta sem selja rafmagnið inn á kerfi sem getur ekki tekið á móti því?Getur verið að ríkið sé með því að skapa sér skaðabótaskyldu?

Þá væri einnig fróðlegt að vita hvort þessi viðbótar jöfnunarorka sem þarf að vera til eingöngu fyrir vindorkuverin, óháð því hver nýtingin er, sé inni í útreikningum um þau 24 TW sem þurfi fyrir orkuskiptin eða hvort þau bætist við.

Orkuauðlindir okkar afhentar á gullfati

Á sama tíma er talað um atvinnuuppbyggingu í víðu samhengi í tengslum við uppbyggingu vindorkugarða. Ef engin jöfnunarorka er til staðar sé ég ekki fyrir mér að áhugasamir fjármagnseigendur muni leita eftir því að fjárfesta í uppbyggingu nýrra fyrirtækja ef svörin um rafmagnaöryggi eru á þessa leið: “Jú þið getið fengið tryggð ákveðið hlutfall þess rafmagns sem þið þurfið en restin er bara eitthvað sem við eigum ekki til enhlýtur að reddast einhvern veginn.”

Það er ljóst í mínum huga að það þarf að virkja meira. En það er algjörlega galið að ætla afhenda orkuauðlindir okkar á gullfati til erlendra fjárfesta, eftirláta þeim gríðarlega víðfeðm landsvæði til röskunar sem hafa að mínu mati enn stærri umhverfisáhrif en vatnsaflsvirkjanir og ætla svo að kaupa af þeim orkuna inn á kerfi sem getur ekki tekið við henni, nema við sérstaklega byggjum til viðbótar nýjar vatnsaflsvirkjanir til að svara þörfum fjárfestanna.

Erum við s.s. tilbúin að leggja land undir vatnsaflsvirkjanir til að gæta hagsmuna erlendra fjármagnsafla með þeim rökum að vindmyllurnar sem munu dreifa trefjaplasti um víðáttur Íslenskrar náttúru séu að framleiða græna orku? Viljum við þaðfrekar en að virkja vatnsaflið og jarðvarmann á okkar eigin vegum og standa þá um leið vörð um auðlindir okkar og hagsmuni íbúa?

Stjórnvöld öfgahliða

Við höfum í dag stjórnvöld sem tákna öfga beggja hliða, vinstri og hægri.

Katrín Jakobsdóttir, Forsætisráðherra segir að ein helsta ástæða þess hún fór í framboð á sínum tíma hafi verið deilan um Kárahnjúkavirkjun. Hún predikar nauðsyn orkuskipta, endalausir skattar eru lagðir á íbúa vegna þessa, hún segir ekki þurfi að virkja meira því hægt sé að loka einu af álverunum til að fá auka orku, hundruð manna missa vinnuna og hún er tilbúin að vinna að því með Sjálfstæðismönnum að auðlindir okkar verði afhentar erlendum fjármagnseigendum svo framarlega sem auðlindagjald sé greitt. Undir þessi sjónarmið taka fylgismenn hennar í Vinstri grænum.

Guðlaugur Þór Þórðarson, Umhverfis- og orkumálaráðherragreiðir svo götu fjárfestanna með því að predika eins og lobbíisti um nauðsyn vindmyllugarða sem nauðsynlega aðgerð í loftlagsmálum, nýtir dómsdagstalið vel og segir tímann vera að renna út. Sjálfstæðismenn vilja ólmir minnka ítök ríkisins í orkuauðlindum landsins, tala um mögulegan sæstreng til Evrópuog vilja greiða leið erlendu fjárfestanna að helstu mjólkurkýr landsins, orkuauðlindinni okkar.

Það er kominn tími til að íslenska þjóðin vakni og átti sig á hvert er verið að leiða landið. Orkuauðlindir landsins eiga ávallt að vera undir stjórn ríkisvaldsins þar sem Alþingi fer með lokaákvörðunarvald. Þannig er hagsmunum þjóðarinnar best borgið.

Greinin er birt hér með góðfúslegu leyfi höfundar sem er varaþingmaður Miðflokksins í Norðausturkjördæmi. (Mikið hefði annars verið ánægjulegt að sjá blaðagrein í þessum dúr eftir einn af þingmönnum Sjálfstæðisflokksins!)

24/01/202424/01/2024

Kosningar til Evrópuþingsins 2024 – Sjónarmið Svía

Svíar orðnir þreyttir á reglugerðarfargani ESB

Eftir Covid-19 faraldurinn lýsti ESB því yfir að efnahagur Evrópu yrði endurreistur. með sérstökum „örvunarpakka“, sem í byrjun yrði fjármagnaður með sameiginlegum lánum. Í desember s.l. höfðu hins vegar aðeins verið greidd út um 30 prósent af úthlutuðu fé. Málið hefur tafist fyrst og fremst vegna regluverks ESB, þ.e. vegna flókinna reglna og krafna, skv. Financial Times (23/1). Krafa er gerð m.a. um að þau ríki innan ESB sem njóta styrkja verði að hafa starfhæfar, lýðræðislegar stofnanir sem Ungverjalandi og Póllandi hafa á undanförnum árum ekki tekist sérstaklega vel. Greiðslurnar festast því í skrifræðinu.

Regluverk ESB um gervigreind

Ráðamenn ESB hafa mun meiri áhuga á að innleiða reglur um gervigreind en að fyrirtæki noti og fjárfesti í þessari nýju tækni. Þeir vísindamenn sem vinna að þróun gervigreindar og annarri háþróaðri tækni virðast hafa áttað sig á þeim skilaboðum frá ESB og eru í unnvörpum að flytja sig frá ESB til svæða þar sem umhverfið er mun hagstæðara.

Hnignun evrusvæðisins

Afleiðinguna kona fram sem hnignun ESB-svæðisins á undanförnum árum. Bæði hagvöxtur og framleiðni er mun minni en t.d. í Bandaríkjunum, og raunar jafnvel minni en í kreppunni í Japan. Árið 2013 var stærð hagkerfis ESB einungis 91 prósent af hagkerfi Bandaríkjanna, þrátt fyrir meir fjölgun íbúa. Á síðasta ári var hlutfallið komið niður í 65 prósent.

Íþyngjandi reglugerðarfargan ESB

Hið þunga regluverk ESB hefur ekki aðeins haft fjárhagslegar afleiðingar. Á undanförnum árum hafa til dæmis verið knúið í gegn lögum um kynja- og kynþáttakvóta í stjórnum fyrirtækja sem ganga framar rétti eiganda til að velja sína eigin stjórnskipan (þó svo Svíar búi við skilyrta undantekningu). Auk þess hefur verið rekinn harður áróður fyrir því að koma á svokallaðri „spjallstýringu“ (e: chat control), með stöðugu eftirliti með daglegum samskiptum manna. Tjáningarfrelsið hefur einnig verið skert með fjölda lagafrumvarpa (sbr. fjölmiðlafrumvarp ESB sem hefur verið lagt fyrir Alþingi Íslendinga)

Að snúa þessari þróun við ætti að vera aðalatriðið í kosningum til Evrópuþingsins í júní í ár. Ýmislegt hefur þó þegar verið gert. Forsætisráðherrar Svíþjóðar og Finnlands minntu nýlega ábyrgan framkvæmdastjóra ESB, Mario Draghi, á það mikilvæga verkefni efla þurfi samkeppnishæfni Evrópu. Meðal annars þarf að draga úr byrgði regluverksins, ekki síst reglum sem standa í vegi fyrir starfsemi innri markaðarins. Auk þess þarf að setja hömlur á rausnarlega ríkisaðstoð aðildarlandanna til fyrirtækja sem veldur því nú að skuldir ríkjanna vaxa og skerða samkeppnishæfni smærri ríkja.

Svíar eru að átta sig á því að hagvöxtur og velferð byggist á auknum og fjölbreyttum viðskiptum við önnur lönd og bættum skilyrðum og innviðum fyrir innflutning. Öryggis- og hervarnargeta byggist á efnahagslegum styrk og vexti, en ekki á dreifingu á sífellt þverrandi auðlindum. Það sama gildi um ESB og Evrópu.

Jafnvel innan ESB er að koma fram skilningu á því a að framtíð Evrópu er í uppnámi vegna víðtækum íþyngjandi reglugerðum, sérstaklega hvað varðar nýja tækni. Til dæmis hefur þróun erfðabreyttrar ræktunar að mestu farið framhjá ESB. 35 Nóbelsverðlaunahafar ásamt fjölda annarra vísindamanna hafa hvatt þingmenn til að samþykkja bættar reglur um þetta efni.

Spurning er, hvaða frambjóðendur Svíþjóðar hyggjast gera til að draga úr núverandi reglugerðarfargani. Það er mál sem þarf að setja á oddinn.

Íslendingar algjörlega sofandi

Íslendingar virðast ekki hafa neinar skoðanir á því sem er að gerast í ESB, því allar reglugerðir sem hingað koma eru stimplaðar athugasemdalaust af Alþingi, þó svo þær séu íþyngjandi fyrir einstaklinga og fyrirtæki og framselji fullveldi Íslands til ESB sem er auðvitað brot á stjórnarskránni okkar.

ref.

Unnið og endursagt úr leiðara Svenska Dagbladet 24. janúar 2024

07/09/202307/09/2023

Þriðji orkupakki ESB er nú fyrir hæstarétti Noregs

Ekki að undra þótt utanríkisráðherra Íslands vilji flýta innleiðingu Bókunar 35 við EES-samninginn sem framselur endanlega löggjafarvald Alþingis til ESB.

Þann 5. september s.l. hófst meðferð ACER-málsins við hæstarétt Noregs. Samtök andstæðinga Evrópusambandsins í Noregi „Nei TIL EU“ hafa stefnt norska ríkinu vegna þess að Stórþingið samþykkti þriðja orkupakka ESB án þess að fara eftir kröfum stjórnarskrárinnar til afsals á fullveldi Noregs til yfirþjóðlegs valds.

Stórþingið nýtti ekki sérákvæði stjórnarskrárinnar um afsal fullveldis, kafla 115. Skv. þeirri grein þarf aukinn meirihluta, þriggja fjórðu hluta atkvæða til stórþingið geti tekið slíka afdrifaríka ákvörðun. Í 115. lið stjórnarskrárinnar er þess einnig krafist að minnst tveir þriðju hlutar þingmanna séu viðstaddir í þingsal á meðan á meðferð málsins stendur, sem var alls ekki raunin.

Samtökin Nei til ESB telja að afsal fullveldis Noregs til Orkustofnunar ESB, ACER í gegnum EES-eftirlitsstofnunina ESA og Orkueftirlitsstofnunina (RME) sé mjög ámælisverð og brjóti algjörlega í bága við norsku stjórnarskrána.

ACER hefur umtalsverð völd á orkusviðinu sem mögulega getur haft mikil áhrif raforkuverð í Noregi með alvarlegum afleiðingum. Þetta hefur aftur mikla þýðingu fyrir norskt samfélag, bæði iðnað og heimili. Málið er því litið mjög alvarlegum augum í Noregi.

Hvers konar völd hefur ACER orkustofnun ESB?

Þriðji orkupakki ESB inniheldur sérstaka reglugerð um ACER sem veitir ACER bindandi ákvarðanatökuvald m.a. í aðildarríkjum EES-samningsins. ACER fylgist með og framfylgir reglum ESB í Noregi (og á Íslandi) í gegnum ESA og Orkueftirlitið (RME), sem er algjörlega óháð norskum (og íslenskum) yfirvöldum. ACER tekur ákvarðanir sem ESA verður síðan að samþykkja og RME innleiðir í Noregi (og á Íslandi). Það getur til dæmis verið um ræða ákvarðanir sem varða Statnett í Noregi og Landsvirkjun á Íslandi.

Höfuðstöðvar ACER í Ljubljana í Slóveníu (þar sem kolefniskvótapeningar Íslands kosta einangrun húsa) sjá til þess að farið sé eftir reglum Orkubandalags ESB og getur stofnunin tekið bindandi ákvarðanir í fjölda mála er varða rekstur orkumarkaðarins í ESB t.d. um að raforku sé beint þangað þar sem verðið er hæst o.fl. Í október 2022 ákvað ACER til dæmis að Svenska Kraftnät gæti ekki takmarkað orkuútflutning til Finnlands og Danmerkur eins og Svíar vildu. Völd ACER eru því mjög mikil.

Hvað gerist ef Nei við ESB vinnur málið í hæstarétti Noregs?

Þá kemur í ljós að stjórnarskráin var brotin með ákvörðun Stórþingsins. Ákvörðun Stórþingsins verður ekki ógild í grundvallaratriðum, en ríkisstjórn og Stórþing verða að „hreinsa til“ vegna stjórnarskrárbrotsins. Eðlileg verður sú, að þær breytingar sem gerðar voru á norskum lögum og reglum vegna þriðja orkupakkans verði dregnar til baka.

Leggja má fram innleiðingu þriðja orkupakkans til endurskoðunar samkvæmt 115. gr. stjórnarskrárinnar, þ.e.a.s. með kröfu um þriggja fjórðu hluta atkvæða. Það verður áreiðanlega ekki slíkur meirihluti á Stórþinginu. Þá mun heldur ekki koma til greina að kynna til sögunnar fjórða orkupakka ESB.

EES-skuldbindingar varðandi þriðja orkupakkann hverfa ekki af sjálfu sér. Samninga er þörf við ESB, ásamt við Ísland og Liechtenstein (EFTA löndin í EES). Enginn uppsagnarréttur er í EES-samningnum en með samkomulagi við ESB í EES-nefndinni er hægt að taka reglugerðir út úr EES. Nauðsyn Norðmanna til að uppfylla stjórnarskrárbundin skilyrði er mikils virði fyrir ESB í slíkum samningaviðræðum.

Niðurstaða Hæstaréttar mun algjörlega breyta því hvernig farið verður með EES-mál um fullveldisafsal í framtíðinni. Slíkur dómur mun leiða í ljós að það eru skýr takmörk fyrir því sem nefnt er „lágmarksinngrip“ og setja þarf leiðbeiningar um hvar þau mörk eru nákvæmlega. Það er löngu orðið tímabært að Stórþingsið geti ekki stöðugt nagað stærri og stærri bita úr fullveldi Noregs með því að beita einföldum meirihluta á Stórþinginu. Þetta mun hafa áhrif á EES-mál á öllum sviðum. Á sviði orkumála mun sú niðurstaða einnig að þýða að fjórði orkupakki ESB verður ekki innleiddur í Noregi.

Ekki að undra þótt utanríkisráðherra Íslands vilji nú flýta innleiðingu Bókunar 35!

ref.
Verdens gang
Nei til EU

08/08/202307/09/2023

Forgangsreglan og bókun 35 gengur í berhögg við stjórnarskrána og er fullveldisafsal

Jón Steinar Gunnlaugsson lögmaður og fyrrverandi hæstaréttardómari segir forgangsreglu ESB og bókun 35 ganga í berhögg við stjórnarskrá Ísland og vera fullveldisafsal. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir utanríkisráðherra lagði málið fyrir Alþingi og bíður afgreiðslu þar.

Innleiðing 3. orkupakka ESB í íslensk lög eyðilagði Sjálfstæðisflokkinn. Hvað eftir annað hefur landsfundur flokksins ályktað gegn aðild að ESB og framsali fullveldis Íslands í orkumálum til ESB. Það er því ljóst að forysta flokksins gengur þvert á vilja meirihluta sjálfstæðismanna í landinu. Hvers vegna? Hverra hagsmuna er verið að gæta?

Jón Steinar hefur haldið því fram að það sem gerst hafi nú, er að sett hafi verið fram frumvarp um breytingu á lögum um Evrópska efnahagssvæðið, þar sem ætlunin sé að setja inn nýtt lagaákvæði. Lagaákvæðið felur í sér að „ef skýrt og óskilyrt lagaákvæði sem réttilega innleiði skuldbindingu samkvæmt EES-samningnum sé ósamrýmanlegt öðru almennu lagaákvæði skuli hið fyrrnefnda ganga framar, nema Alþingi hafi mælt fyrir um annað“.

Alþingi hefur enga heimild til að framselja vald til erlendra stofnana

Jón Steinar segir þetta einfaldlega ekki ganga upp og Alþingi hafi enga heimild til þess að setja slíkt í lög. Ísland sé fullvalda ríki og í því felist eins og segir í 2. gr. stjórnarskrárinnar að Alþingi og forseti Íslands fari saman með löggjafarvaldið og það sé enginn afsláttur gefin á því. Aðspurður um hvað muni gerast verði frumvarpið samþykkt á Alþingi segir Jón að þá muni reyna á það fyrir dómstólum hvort lögin standist ákvæði stjórnarskrárinnar.

„Dómstólar dæma eftir réttarheimildum og ef það er rétt sem ég segi, að þetta ákvæði framselji fullveldi umfram heimildir, þá er ljóst að dómstólar muni ekki dæma eftir slíkum ákvæðum þar sem erlendar reglur eru teknar fram yfir það sem Alþingi ályktar um“ segir Jón.

Lagaákvæði frumvarpsins gengur mun lengra

Jón Steinar segir að Alþingi hafi auðvitað heimild til þess að setja ný lög en þarna sé það ekki gert heldur sé verið að vísa til annarra reglna sem koma erlendis frá og talað um að þær eigi að hafa eitthvað lagagildi hér á landi sem ekki standist að mati Jóns Steinars, með því lagaákvæði sem frumvarpið inniheldur sé verið að ganga enn lengra segir Jón.

Eru Íslendingar algjörar rolur gagnvart ESB?

„þetta er einfalt, því fullveldisrétturinn kveður á um að það sé Alþingi sem eigi að setja reglur um refsiverða háttsemi og þess háttar en megi ekki framselja það vald til erlendra stofnana eins og þarna er verið að ráðgera að sé gert“

Jón Steinar segir ljóst af hverju það standi til að setja þetta lagaákvæði inn í lögin.

„Það er verið að setja þetta inn í íslensk lög til þess að geta tekið evrópskar reglur fram yfir íslenskar lagareglur. Ef það er bara verið að segja, að það felist í þessu yngri lög gagnvart eldri lögum þá þarf ekkert þetta ákvæði vegna þess að ef Alþingi setur ný lög með öðru efni, heldur en eldri lagareglur þá gilda alltaf þær nýju. Það er því augljóst að það er verið að gera þetta til þess að koma til móts við ESB og samhæfa íslenskar reglur við evrópskar reglur án þess að það sé heimilt“

Löggjafinn tali skýrt

Hann segir aðspurður um hvort með þessu sé verið að lauma Íslandi inn í Evrópusambandið segir Jón Steinar að það líti út fyrir að svo sé. Hann segir að ef menn ætli sér að breyta hér lögum, í þeim tilgangi að koma Íslandi inn í Evrópusambandið. eigi menn að gera það þá hreint og beint en ekki fara eins og kettir með það í kringum heitann graut, það sé mjög mikilvægt að löggjafinn tali skýrt og dulbúi ekki hlutina eins og möguleiki sé á að verið sé að gera með þessu. Löggjafinn eigi að tala skýrt.

Reynir á forseta Íslands ef frumvarpið verður að lögum

Jón Steinar segir aðspurður að verði frumvarpið samþykkt þá muni reyna á forseta Íslands í málinu. Jón bendir á að ef lögin verði að veruleika muni forsetinn þurfa að lesa þau yfir ásamt sínu aðstoðarfólki og meta hvort þau standist stjórnarskrá og geri þau það ekki beri honum að neita að staðfesta þau.

„Auðvitað á hann að neita að skrifa undir lögin ef hann er búinn að kanna með sínu aðstoðarfólki og sérfræðingum og komast að því að þau standist ekki, þá á hann auðvitað að neita að skrifa undir þau“.

Innleiðing 3. orkupakka ESB eyðilagði Sjálfstæðisflokkinn.
Bókun 35 grefur hann endanlega.

Heimild:

Birt með góðfúslegu leyfi frá Útvarpi Sögu
Hér má hlusta á viðtalið við Jón Steinar í heild sinni

27/07/202327/07/2023

Sérstakt félag sjálfstæðismanna um fullveldismál – Til hvers?

Forsaga

Félag Sjálfstæðismanna um fullveldismál (FSF) var stofnað undir forystu Styrmis Gunnarssonar þann 1. desember 2019. Kveikjan að stofnun félagsins var sú að stuttu áður höfðuallir þingmenn Sjálfstæðisflokksins (að einum undanskildum) samþykkt innleiðingu þriðja orkupakka ESB í íslensk lög. Hvers vegna samþykkti þingflokkur Sjálfstæðismanna á Alþingi framsal á yfirstjórn orkuauðlinda Íslands til ESB? Skýringuna er a.m.k. ekki að finna í ályktunum landsfundar flokksins því á landsfundi Sjálfstæðisflokksins 16. – 18. mars 2018 segir eftirfarandi í ályktun atvinnuveganefndar í kaflanum um iðnaðar- og orkumál:

“Sjálfstæðisflokkurinn hafnar frekara framsali á yfirráðum yfir íslenskum orkumarkaði til stofnana Evrópusambandsins.”

Samkvæmt lögum flokksins er landsfundur „æðsta vald í málefnum flokksins. Hann markar heildarstefnu flokksins í landsmálum og setur reglur um skipulag hans.”

Því er enn ósvarað, hvers vegna þingmenn Sjálfstæðisflokksins samþykktu innleiðingu þriðja orkupakka ESB í íslensk lög. Það er flestum Sjálfstæðismönnum með öllu óskiljanlegt enda hefur ríkt sátt um skipan íslenskra orkumála, svo sem að orkuverin séu í eigu Íslendinga eða að arðurinn fari til almennings og fyrirtækja í gegnum lágt orkuverð.

Hvaða hagsmunir lágu þar að baki? Er ekki lengur hægt að treysta forystu flokksins til að framfylgja stefnu hans? Hvað kom eiginlega fyrir Sjálfstæðisflokkinn?

Samband forystunnar við flokksmenn hefur rofnað

Ríkisvæðing stjórnmálaflokkanna er líklega einn versti gjörningur á síðari tímum gegn lýðræðinu. Flokkarnir hafa ekki lengur sömu þörf fyrir flokksmenn sína og sambandið við hinn almenna flokksmann hefur rofnað. Þetta er einkum áberandi í Sjálfstæðisflokknum sem áður gat státað af langöflugasta flokksstarfinu einkum vegna fjölmennra hverfafélaga í Reykjavík og félögum Sjálfstæðismanna um allt land. Engin alvöru pólitísk umræða fer lengur fram í flokknum og félagsstarfsemi er með minnsta móti. Sem dæmi voru allar stjórnmálaumræður hnepptar í Gleipnisfjötra á síðasta landsfundi. Vandamál Sjálfstæðisflokksins er ekki síst sá, að forustumennirnir eru ekki í nægjanlega góðum tengslum við flokksmenn. Hér á árum áður þá fóru þingmenn um landið þegar Alþingi var ekki að störfum og töluðu við flokksmenn og héldu héraðsmót. Nú fara þér í golf og laxveiðar og eru lítt til viðræðu fyrr en þing kemur saman á nýjan leik. Fylgi flokksins hefur því dalað svo um munar í skoðanakönnunum. Hvað veldur?

Hvers vegna að kjósa Sjálfstæðisflokkinn?

Hvernig ætlar Sjálfstæðisflokkurinn að heilla til sín kjósendur í næstu Alþingiskosningum? Hvaða baráttumál flokksins verða sett á oddinn? Af hverju getur Sjálfstæðisflokkurinn státað af langri setu í þriggja flokka ríkisstjórn? Hvernig hefur flokkurinn staðið sig í fullveldismálum og samskiptum við ESB? Hefur hann sett hagsmuni þjóðarinnar framar öðrum hagsmunum? Hefur hann sinnt hagsmunum hins almenna kjósanda?

Syndalistinn

Syndalisti forystu Sjálfstæðisflokksins er orðinn æði langur og lengist stöðugt:

Á síðasta landsfundi var gerð alvarleg aðför að lýðræðinu í flokknum framsögumaður málefnanefndar mælti gegn tillögum meirihluta nefndarinnar, sem voru síðan felldar vegna þess að Sjálfstæðisfólk mátti ekki taka skynsamlega afstöðu í málefnum hælisleitenda. Flokksmenn hafa algjörlega misst tiltrúna á landsfundi Sjálfstæðisflokksins, hafi hún einhver verið fyrir.
Flokkurinn hefur hefur staðið fyrir því að ákvarðanir um landamæragæslu er komnar í hendur erlendra aðila vegna aðildar Íslands að Schengen.
Sú ákvörðun að leggja skyndilega fram frumvarp til að innleiða bókun 35 við EES-samninginn og ætla að samþykkja hana án umræðu er gróf aðför að fullveldi Íslands á flestum sviðum. Hvaða Sjálfstæðismanni dettur í hug að framselja löggjafarvald Alþingis til ESB?
Fullveldisframsalið varðandi orkumál var augljóst þegar þriðji orkupakki ESB var samþykktur af Sjálfstæðisflokknum.
Persónuverndarlög ESB, sem voru innleidd af Alþingi, eru þegar farin að setja hömlur á tjáningarfrelsi Íslendinga t.d. þegar erlendar vefsíður eru farnar að loka á Ísland í síauknu mæli. ESB er farið að beita sektum á íslensk fyrirtæki vegna laganna sem eiga í raun mun betur við milljónaþjóðir en fámennt samfélag.
Óheftar innleiðingar á regluverki ESB eru að setja verulega íþyngjandi kröfur á lítil íslensk fyrirtæki og hefur einnig valdið því að eftirlitsstofnanir ríkisins hafa bólgnað út með sífellt auknum kostnaði.
Aðför að málfrelsinu er gerð með haturslögum ESB, sem m.a. mun hafa enn frekari lokanir á vefsíðum í för með sér og setja verulegar skorður á tjáningarfrelsið í andstöðu við stjórnarskrá Íslands.
Flokkurinn hefur einnig brugðist algerlega í hagsmunagæslu vegna mengunarkvóta ESB sem mun leggjast þungt á samfélagið innan nokkurra ára og hefur ESB ekki tekið í mál að endurskoða hann þótt hann sé bersýnilega mjög ósanngjarn gagnvart Íslandi. Á Íslandi er nánast öll raforkuframleiðsla græn og kynding húsa með hitaveitu. Engin viðurkenning hefur verið veitt fyrir þessa staðreynd og talað er eins og að framtak okkar til umhverfismála sé slæmt.
Ríkisútgjöld hafa stóraukist og skattar og álögur hafa hækkað. Tryggingagjaldið er enn mikill dragbítur á fyrirtæki og stofnun nýrra fyrirtækja. Ríkisstarfsmönnum fjölgar stöðugt. Vinnandi mönnum er hegnt fyrir dugnað með því að skerða örorku- og ellilífeyri sem er í algjörri andstöðu við sjálfstæðisstefnuna. Í staðinn styðja þingmenn við glórulaus gæluverkefni vinstri manna svo sem Borgarlínu og óheftan innflutning hælisleitenda
Ekkert samráð er haft um afdrifaríkar ákvarðanir í ýmsum málum t.d. viðskiptabann á Rússa, vopnasendingar á klasasprengjum til Úkraínu, brottrekstur sendiherra Rússa, lokun sendiráðs Íslands í Moskvu o.fl. Hvort skipta eigi um þjóð í landinu og gera ensku að opinberu máli hér á landi.
Voru sjálfstæðismenn einhvern tímann spurðir að því hvort þeir vildu að það yrði stefna Sjálfstæðisflokksins að ráðast að skoðana- og tjáningarfrelsinu?

Lokaorð

Þegar stjórnmálaflokkur fer ekki eftir grundvallarstefnu sinni þá starfar hann í umboðsleysi. Fólkið sem kaus flokkinn er flokkurinn og það má krefjast þess að þeir sem hyggjast stjórna í umboðsleysi verði settir af. Eins og mál standa nú er einungis tímaspursmál hvenær hinn almenni kjósandi Sjálfstæðisflokksins yfirgefur sinn gamla flokk því núverandi forysta hans virðir hvorki grunngildi eða stefnuskrá hans og þverbrýtur endurtekið stjórnarskrá íslenska lýðveldisins. Varla hefur flokkurinn efni á enn einum klofningnum en kjörfylgi hans hefur aldrei verið lægra.

Félag sjálfstæðismanna um fullveldismál var stofnað af sjálfstæðismönnum sem allir höfðu
lengi starfað með flokknum og gegnt trúnaðarstöðum fyrir hann. Markmið félagsins er að
endurreisa flokkinn, ásýnd hans og hlutverk í íslenskum stjórnmálum og ná aftur fyrri reisn og bæta orðspor hans. Allir þeir sem aðhyllast stefnu og grunngildi flokksins eru hvattir til að ganga í Félag Sjálfstæðismanna um fullveldismál.

Stjórn félags sjálfstæðismanna um fullveldismál

Hægt er að skrá sig í félagið á fullveldisfelag@gmail.com

25/07/202307/09/2023

Kundera og mikilvægi fáfengileikans

Þorsteinn Siglaugsson skrifar í Mbl

“Þetta er alræði almenningsálitsins, alræði umburðarleysisins þar sem sérhvert frávik, brandari, illkvittnisleg athugasemd, ögrandi fullyrðing verður að ófyrirgefanlegum glæp. Þar sem einstaklingseinkennin, efinn og hugsunin, sem þrátt fyrir allt áttu sér athvarf í andófsritum, neðanjarðarleikhúsum, bröndurunum um yfirvöldin á tímum Stalínismans hljóta að láta endanlega undan, í samfélögum sem eru að sögn hin frjálsustu og lýðræðislegustu í sögunni en einkennast æ meir af dauðhreinsun á grunni andlegra lýðheilsusjónarmiða.”

Vestræn menning nútímans grundvallast á ákvörðunarvaldi hins hugsandi einstaklings sem efast, og á listsköpun sem endurspeglar einstaklingseinkenni hans.“ Milan Kundera, 1984. Sinfonietta tékkneska tónskáldsins Leos Janáceks leikur stórt hlutverk í lykilverki japanska rithöfundarins Harukis Murakamis, 1Q84. Þetta er verkið sem önnur aðalpersóna bókarinnar, líkamsræktarþjálfarinn Aomame, sem stundar morð á kynferðisbrotamönnum í tómstundum, hlustar á í leigubíl á hraðbraut í Tókýó rétt áður en hún klifrar niður stiga frá hraðbrautinni og lendir í undarlegum heimi 1Q84 þar sem tvö tungl skína á himni og rök og skynsemi hopa fyrir dulúð og furðuverum. Og verkið tengir hana og hina aðalpersónuna, Tengo Kawana; hvort um sig heillast þau af Janácek í hinum djúpa einmanaleika sem umlykur þau allt frá barnæsku og fram undir sögulok. Að sögn Murakamis voru það furðulegheit verksins sem ollu því að það varð lykilþáttur í skáldsögunni. Þetta er versta hugsanlega tónlistin sem hægt er að hlusta á í umferðarteppu sagði Murakami í viðtali árið 2011. Fimmtán trompetar hamast fyrir aftan hljómsveitina í hávaðasömu og dramatísku verki, sem fellur fullkomlega að súrrealískum söguheiminum. „Ég gæti ekki ímyndað mér neitt verk sem félli betur að þessari sögu,“ segir hann. Janácek samdi verkið á efri árum eins og Milan Kundera gerir grein fyrir í ritgerðasafninu Svikin við erfðaskrárnar sem út kom árið 1993, en á íslensku á síðasta ári, í þýðingu Friðriks Rafnssonar, hins ötula þýðanda og vinar Kunderas, sem eins og lesendum er væntanlega kunnugt féll nýlega frá, á 95. aldursári. Janácek var íhaldssamur lengst framan af, segir Kundera, en á efri árum varð hann sannkallaður framúrstefnumaður, módernisti. Og um síðir öðlaðist hann viðurkenningu, eða fremur, eins og Kundera segir, umbáru menn hann. Líkt og fleiri var hann ekki spámaður í eigin föðurlandi. Janácek var nánast óþekktur í Japan þegar skáldsaga Murakamis kom út, en í kjölfar þess öðluðust verk hans vinsældir. Þannig tengist heimurinn gegnum listina, á óútreiknanlegan og ófyrirsjáanlegan hátt. Og þannig tengjast tveir gjörólíkir rithöfundar, annar í öruggu og einsleitu samfélagi Japans, hinn í hinni ótryggu Mið-Evrópu þar sem þjóðir samlagast, blandast, hverfa og verða aftur til í sífellu.

Lestu áfram

21/07/202307/09/2023

Flugvallarmartröð meirihlutans í Reykjavík

Hvað nær forheimskan langt út fyrir Hvassahraun og hvað kostar hún skattborgarana?

Leiðari Morgunblaðsins fjallar í dag um þráhyggju andstæðinga Reykjavíkurflugvallar og spyr: „Ef þrjú eldgos duga ekki til að fólk skipti um skoðun, hvað þarf þá til?“

Leiðarinn er hér birtur í heild sinni:

„Hugmyndin um flugvöll í Hvassahrauni var fjarstæðukennd alveg frá því að hún kom fyrst fram. Ástæðan fyrir þeirri sérkennilegu hugmynd var ákafi þeirra sem vilja ýta flugvellinum úr Vatnsmýrinni, hvað sem það kostar. Hvassahraun og aðrar furðuhugmyndir voru liðir í því að réttlæta að þrengt yrði að flugvellinum þar sem hann er til að smám saman yrði hann varla nothæfur lengur og þá mætti taka lokaskrefið og ryðja honum burt.

Með íbúabyggð nærri flugvellinum hefur þetta markmið nálgast og gerir það enn frekar fái meirihlutinn í borginni að framkvæma áform sín um margföldun byggðar í Skerjafirði. Reykjavíkurborg á nægt landrými annars staðar og hefur enga ástæðu til að halda áfram að þrengja að flugvellinum. Furðulegt er að fylgjast með stjórnmálamönnum sem segjast vera fylgjandi innanlandsflugi, þar með talið sjúkrafluginu, en láta þessa þróun halda áfram í stað þess að taka skýra afstöðu gegn því sem augljóslega er að eiga sér stað þó að forsprakkar flugvallarandstæðinganna neiti því.

Flugvallarandstæðingar tala enn sem þeir vinni samkvæmt samkomulagi um að Reykjavíkurflugvöllur verði í fullri virkni þar til og ef að annað jafn gott flugvallarstæði býðst. Allir vita að þetta eru ósannindi. Eitt af því sem notað er til að tefja mál og veita meirihlutanum í borginni svigrúm til að halda áfram með fyrirhugaða byggð ofan í flugvellinum í Skerjafirði er að halda áfram rannsókn á því hvort að Hvassahraun henti fyrir innanlandsflugvöll. Minnihluti sjálfstæðismanna í borgarstjórn bókaði fyrir nokkru um að slíkar hugmyndir væru óraunhæfar í ljósi eldgosahættu og jarðhræringa á svæðinu og í gær ritaði Kjartan Magnússon borgarfulltrúi grein um málið. Í greininni benti Kjartan á hið augljósa, að eftir að þriðja eldgosið á jafn mörgum árum væri hafið á Reykjanesskaga væri nýtt gostímabil hafið. Hann benti líka á að þróunin hefði orðið sú að gosvirknin hefði verið að færast nær Hvassahrauni. „Hugmyndir um flugvöll í Hvassahrauni eru óraunhæfar vegna jarðhræringa og eldgosahættu eins og jarðvísindamenn hafa reyndar bent á árum saman.

Afar heimskulegt væri að leggja flugvöll svo nálægt virku eldsumbrotasvæði. Þótt ekki gysi á sjálfum flugvellinum gætu eldsumbrot í næsta nágrenni haft margvísleg neikvæð áhrif á starfsemi hans. Til dæmis vegna gasmengunar, reykjarkófs og öskufalls. Atvinnuflugmenn hafa einnig um langa hríð varað við hugmyndum um flugvöll í Hvassahrauni vegna lélegra aðflugsskilyrða og sviptivinda,“ skrifar Kjartan. Og hann heldur áfram: „Óverjandi er að halda áfram að sóa hundruðum milljóna króna til frekari rannsókna vegna flugvallar í Hvassahrauni. Hætta á fjáraustri í slíkt gæluverkefni, sem virðist hafa þann tilgang helstan að friða flugvallarandstæðinga í Reykjavík.“

Vitaskuld á að halda áfram að rannsaka jarðhræringarnar og eldvirknina á Reykjanesskaga í nágrenni Keilis, Hvassahrauns og Litla-Hrúts. Það gefur auga leið og verður gert, en það þarf engar rannsóknir til að finna út að það er hrein fjarstæða að til greina komi að ráðast í gerð nýs flugvallar í Hvassahrauni. Eftir þrjú ár af gosum í nágrenni Hvassahrauns er tímabært að stjórnvöld, bæði á landsvísu og í höfuðborginni, viðurkenni staðreyndir og hætti að sóa fé og tíma í að meta flugvallarstæði í Hvassahrauni. Þess í stað þurfa þau að huga að framtíð Reykjavíkurflugvallar þar sem hann er og verður augljóslega næstu áratugina hið minnsta. Þar verður að tryggja flugvellinum það svigrúm sem slíkri starfsemi er nauðsynleg og hætta alfarið að þrengja að honum. Stjórnvöldum, bæði í borginni og á landsvísu, ber að tryggja öruggt innanlandsflug, sjúkraflug og björgunarflug og þegar augljóst er orðið að það verður hvergi gert nema þar sem það er nú, verður að tryggja þá starfsemi eftir bestu getu.“

19/07/202307/09/2023

Aðalfundur FSF 2023

Félag Sjálfstæðismanna Um Fullveldismál

F.S.U.F.

Aðalfundur 2023 var haldinn í Valhöll þ. 11. Júlí 2023 kl. 17:00

Auglýst dagskrá:

1. Ársreikningur lagður fram til samþykktar

2. Skýrsla stjórnar

3. Kosning formanns

4. Kosning stjórnar

5. Kosning varastjórnar

6. Kosning framkvæmdastjórnar

7. Ákvörðun upphæðar félagsgjalda 2023

8. Ákvörðun um opna félagsfundi í lok ágúst 2023.

9. Önnur mál.

Ársreikningur

Birgir Steingrímsson gjaldkeri FSF lagði fram ársreikning félagsins og var hann samþykktur einróma

2. Skýrsla stjórnar

Arnar Þór Jónsson formaður FSF flutti skýrslu stjórnar. þar kom m.a. fram að starfsemi félagsins hafi verið mjög virk á starfsárinu og hafi verið og verið áfram afar mikilvægt innlegg í stöðugri baráttu fyrir fullveldi Íslands. Haldnir voru fjölmennir opnir fundir m.a. um útlendingamál með Jóni Gunnarssyni dómsmálaráðherra og merk ráðstefna í Reykholti með norska lagaprófessornum Hans Petter Graver um lýðræði, sjálfstjórnina og fleiri áhugaverðum fyrirlesurum.

FSF var stofnað 2019 í kjölfar samþykktar Alþingis á innleiðingu 3. orkupakkaESB í íslensk lög sem var gróf aðför að fullveldi Íslands í eigin orkumálum. Sá gjörningur var sjálfstæðismönnum mikill sorgaratburður ekki síst þar sem þar voru í fararbroddi ráðherrar og þingmenn Sjálfstæðisflokksins. Nú glímir þjóðin við enn stærri vanda vegna framgöngu ráðherra flokksins þ.e. yfirvofandi innleiðing Bókunar 35 við EES samninginn sem kveður á forgang laga og reglugerða ESB fram yfir íslensk lög! Sjálfstæðisflokkurinn var stofnaður á sínum tíma til þess að hér gæti búið frjáls þjóð í frjálsi landi. Hvert er frelsið ef við ráðum ekki sjálf þeim lögum sem hér eiga að gilda? ESB stefnir hraðbyri að stofnun sambandsríkis („Ever Closer Union“ skv. Rómarsáttmálanum) þar sem lýðræðislegt vald fólksins, löggjafarvald, dómsvald og framkvæmdavald er fært á hendur fjarlægs, yfirþjóðlegs, ólýðræðislegs, skrifræðisveldis. Sjálfstæðisflokkurinn hlýtur að standa fyrir lýðræðislegu aðhaldi og valddreifingu. Ef forysta flokksins heldur áfram þeirri stefnu að jaðarsetja þetta félag og koma í veg fyrir að það öðlist fulla aðild að Landsfundum flokksins þá hlýtur að koma að þeim tímapunkti að sú stefna flokksins bíti hann sjálfan í hnakkann.

Að því kann að koma að fólk sem aðhyllist kjarnagildi Sjálfstæðisflokksins, klassískt frjálslyndi og hófsamt íhald og að við stjórnum sjálf okkar eigin för, að það átti sig á því að við getum ekki verið áfram í flokki sem aðhyllist einhvers konar sósíal-kratisma undir forystu sem beinir Íslandi sífellt meir undir áhrifavald ESB án þess að slíkt hafi verið borið undir þjóðina. Með þessu er verið að vanvirða grundvallarstefnu flokksins og þann málflutning sem á sér stað á vettvangi FSF. Við viljum að sjálfsögðu koma í veg fyrir klofning úr Sjálfstæðisflokknum með öllum tiltækum ráðum. En til þess þarf forysta þessa ágæta flokks að viðurkenna rætur sínar og hætta að óttast háværan minnihluta í flokknum en virða þess í stað hinn þögla meirihluta sem hrópar á lýðræði og fullveldi Íslandi til handa. Helsta ósk og hvatning formanns FSF er að við stöndum saman um fullveldið og að við reynum okkar allra besta til stýra flokknum okkar inn á þær brautir sem honum er ætlaðar og til að standa undir þeirri ábyrgð sem honum er ætlað að verja.

3. Kosning formanns

Arnar Þór Jónsson var sjálfkjörinn formaður FSF. Önnur formannsframboð bárust ekki fyrir aðalfundinn.

4. Kosning stjórnar

Aðalstjórn

Arnar Þór Jónsson

Birgir Örn Steingrímsson
Elinóra Inga Sigurðardóttir
Jón Kári Jónsson
Júlíus Valsson

Varamenn:

Erlendur Borgþórsson
Ingibjörg Sverrisdóttir
Jón Magnússon
Pjétur Stefánsson
Þórður Birgisson

Framkvæmdastjórn:

Ásmundur Friðriksson
Erling Óskar Kristjánsson
Geir Waage
Gísli Ragnarsson
Guðfinnur Halldórsson
Guðmundur Pálsson
Jóhann Birgisson
Ólafur Hannesson
Svala Magnea Ásdísardóttir
Viðar Guðjohnsen jr

Varamenn í framkvæmdastjórn:

Albert Guðmundsson
Halldór Gunnarsson
Halldóra Hjaltadóttir
Júlíus Hafstein
Ólafur Egilsson
Ólafur Ísleifsson
Ragnar Árnason
Ragnar Önundarson

7. Félagsgjald 2023

Félagsgjald fyrir árið 2023 verði kr. 7.000.-

8. Lagabreytingar

Engar tillögur um lagabreytingarhafa borist

9. Fundarröð vegna Bókunar 35

Samþykkt var tillaga formanns félagsins um að fara fundarherferð á nokkra staði og halda opna félagsfundi um Bókun 35 við EES í ágúst úti á landi t.d. á Akureyri, Egilsstöðum, Selfossi, Keflavík og á Akranesi. Vekja þarf þjóðina til vakningar um þann vágest sem þar er fyrir dyrum að frumkvæði utanríkisráðherra Sjálfstæðisflokksins. Til stendur að færa löggjafarvald Alþingis nær alfarið undir áhrifavald ESB.

10. Önnur mál

Að loknum venjulegum aðalfundarstörfum héldu erindi þeir Birgir Þórarinsson alþingismaður og Ragnar Önundarson f.v. bankastjóri. Að því loknu hófust fyrirspurnir úr sal og fjörugar umræður. Þessum fyrirlestrum verður gerð nánari skil síðar.

Fundi var slitið kl 20:00.

Við pennann:

Júlíus Valsson aðalritari

17/04/202317/04/2023

Bókun 35 er gróft brot á stjórnarskrá íslenska lýðveldisins!

Vegna umræðu um bókun 35, sem virðist stefna í að lögfest verði, með lagafrumvarpi utanríkisráðherra sk. “sjálfstæðisflokks”, vísast hér með til orða Jóns forseta frá árinu 1845:

„Eitt af því, sem hefir aukið frægð hina fornu íslendinga fram eftir öldum, er sú þekking á lögum og landstjórn, sem hefir verið þar almenn frá alda öðli í fornöld. Þessu lýsa Íslands fornu lög og dómar lengi frameftir, með lög og lof voru í höndum landsmanna sjálfra. Útlendir ferðamenn, sem voru á Íslandi meðan Jónsbók var í fullu gildi, hafa getið þess, til dæmis um almenna lagamenntun meðal alþýðu á landi voru, að hver lögréttumaður gekk með lögbók sína undir hendi sér til lögréttu, og sýndi þar með, að hann hafði bæði þekking á lögum lands síns, og líka greind á að þýða þau þegar til þurfti að taka. Þetta sýnir einnig hinn mikli fjöldi af afskriftum lögbóka, eins og þau hin miklu söfn af dómabókum, og ýmsar ritgjörðir um lagaþýðingar, sem hafa verið til, og eru enn til í handritum eftir ýmsa lögfróða menn, jafnvel af bændastétt, frá hinum fyrri tímum.

Eftir að hin dönsku lög fóru að komast inn, og ryðja hinum íslensku úr sæti, dróst lagamenntunin smásaman úr höndum bænda, og varð eiginleg eign lagamannanna. En allir þeir hinir helstu af lagamönnum vorum hafa þó fundið, hversu mikils var í misst, þegar lagaþekkingin ekki hafði rót meðal alþýðu manna, að hún varð þar með köld og dauð, svo að sjálf lögin urðu þar fyrir stirð, ógeðfelld og ávaxtarlaus. Þeir hafa þess vegna allir leitast við eftir megni, að rita fræðibækur til leiðbeiningar í þessum efnum. Eigi að síður hefir þessi viðleitni ekki getað borið fullkominn ávöxt, bæði af því, að fræðibækur þessar hafa ekki verið nógu yfirgripsmiklar, og af því, að blendingur danskra og íslenskra laga hefur stundum verið svo mikill, að sjálfir hinir lögfróðustu menn hafa verið í vafa um, eða eru jafnvel enn, hver lög væru í gildi á Íslandi.“

17/04/202317/04/2023

Skjalafals í boði stjórnvalda og Evrópusambandsins – Upprunaábyrgðir

Hvernig tengjast upprunaábyrgðir skjalafalsi?

Kári skrifar:

Í síðustu grein, um tjáningarfrelsið, var vikið að sannleikshugtakinu og samsvörunarkenningunni um sannleikann. Í almennum hegningarlögum nr. 19/1940 með síðari breytingum eru m.a. ákvæði um skjalafals. Undir XVII. kafla laganna, 1. mgr. 155. gr., segir svo: „Hver, sem notar falsað skjal til þess að blekkja með því í lögskiptum, skal sæta fangelsi allt að 8 árum. Skal það einkum metið refsingu til þyngingar, ef skjalið er notað sem opinbert skjal, viðskiptabréf eða erfðaskrá.“ Í 2. mgr. 155. gr. segir: „Sömu refsingu varðar að nota fölsuð gögn, sem geymd eru á tölvutæku formi, til að blekkja með þeim í lögskiptum.“[i]

Ef gefin er út ábyrgð fyrir einhverju er almennt gengið út frá því að ábyrgðin svari til einhvers sem hægt er að sannreyna, að ábyrgðin passi við andlagið. Þannig er t.d. hægt að sannreyna framleiðsluár bifreiðar eftir verksmiðjunúmeri hennar. Ef hugmyndin um upprunaábyrgðirnar ætti að gilda um uppruna bifreiða gæti eigandi fimm ára gamallar bifreiðar einfaldlega keypt sér „upprunaábyrgð“ og „yngt“ bifreiðina um t.a.m. fjögur ár. Eigandi nýrrar bifreiðar gæti á sama hátt selt þann „unga aldur“ á markaði til hinna sem kysu að „yngja upp“ gamla bíla [á pappírunum].

Í báðum tilvikum er ljóst að ekkert hefur breyst í raunveruleikanum. Gamlir bílar verða áfram gamlir og nýjir bílar (á sama tímapunkti) enn nýir. En við lifum á tímum sýndarveruleika og sýndarstjórnmála – ekkert er eins og það sýnist. Með óheftu hugmyndaflugi má útfæra þetta nánar. T.d. má vel hugsa sér að unglingar, ungmenni, geti í náinni framtíð selt ungan aldur sinn til hinna sem eldri eru.

Sjötugur maður gæti þannig keypt sér „upprunaábyrgð“ á frjálsum markaði og fengið aldri sínum breytt í þjóðskrá [fellur mjög vel að hugmyndinni um „aldurstengt sjálfræði“]. Eftir endurskráningu væri hann ekki lengur sjötugur heldur tvítugur. Báðir græða, ungmennið fær helling af peningum og eldri borgarinn „endurheimtir“ æsku sína. Markaðurinn ræður og sá sem vill greiða fyrir „yngingu“ á að hafa rétt til þess. Fyrirkomulagið hvetur til „yngingar“ og „eilífrar æsku“.

Hvað eru upprunaábyrgðir?

Upprunaábyrgðir eru verslunarhæf orkuskírteini, skilgreindar í tilskipunum Evrópusambandsins, 2009/28/EB og 2018/2001/ESB.[ii] Í stuttu máli má segja að upprunaábyrgðir (evrópska fyrirkomulagið) séu hugsaðar sem söluvara með vísan til umhverfisávinnings sem tengist endurnýjanlegri orkuframleiðslu. Verslað er rafrænt með ábyrgðirnar á frjálsum markaði, fyrir endurnýjanleg orkuskírteini sem ekki tengjast afhendingu raforkunnar sem slíkrar.

Upprunaábyrgð gefur til kynna framleiðslu á einni megavattstund (MWst) af raforku frá viðurkenndum endurnýjanlegum orkugjafa. Hver upprunaábyrgð svarar til undirliggjandi tegundar orkugjafa, staðsetningar framleiðslunnar og ártals. Evrópski markaðurinn inniheldur nú upprunaábyrgðir vegna vindorku, vatnsorku, sólarorku, jarðvarma og lífmassa.[iii]

Hver upprunaábyrgð er auðkennd og fær ákveðið númer. Þegar upprunaábyrgð „skiptir um hendur“ frá útgefanda til miðlara/veitu og að lokum til „neytanda“ er allt ferlið rakið. Þannig er reynt að fyrirbyggja tvítalningu í raforkuupplýsingum og áreiðanleika „grænna raforkusamninga“. Dæmi um útgáfustofnanir eru: Svenska kraftnet í Svíþjóð, CertiQ í Hollandi, Fingrid í Finnlandi, Statnett í Noregi og UBA í Þýskalandi.[iv]

Kerfi upprunaábyrgða

Sérhver upprunaábyrgð innan evrópska ábyrgðakerfisins (EECS) gildir í 12 mánuði. Það þýðir að frá því augnabliki sem MWst af endurnýjanlegri orku er framleidd, og samsvarandi upprunaábyrgð er gefin út, er aðeins hægt að millifæra og niðurfella ábyrgðina innan 12 mánaða. Að þeim tíma loknum gengur ábyrgðin úr gildi.[v]

Áframhald af greininni