Author: Ritstjórn

Arnar Þór Jónsson skrifar í Mbl:

Mönnum leyfist ekki að daufheyrast við tilburðum sem leiða til þróunar valdakerfis sem reist er á veikum og ófullnægjandi lagalegum grunni

Segja má að greinin sem hér birtist dragi saman í stuttu máli margt það sem ég hef gert að umtalsefni í fyrri greinum um Mannréttindadómstól Evrópu (MDE) og stöðu Íslands innan EES. Umfjöllun sú sem hér birtist er þó að stórum hluta endursögn á nýrri grein eftir Andrew Tettenborn, prófessor við lagadeild háskólans í Swansea, sem birt var í Spectator 4. mars sl. (The EU is sliding into a United States of Europe). Á vissan hátt endurómar grein hans það sem ég hef viljað vekja Íslendinga til vitundar um. Tettenborn fjallar um atvik sem eiga sér nokkra samsvörun við mál Guðmundar Ástráðssonar gegn íslenska ríkinu, sem yfirdeild MDE taldi viðeigandi að ráða til lykta með úrlausn sem birt var fullveldisdaginn 1. desember sl. Ef menn sjá sannleikskorn í því sem Tettenborn segir um stöðu ríkja sem formlega hafa gengið í ESB, þá hlýtur að vera full ástæða til að velta fyrir sér réttmæti þess að MDE blandi sér í innanríkismál hér á landi og grípi fram fyrir hendurnar á fólki sem Íslendingar hafa, í lýðræðislegum kosningum, veitt umboð til að stýra þeim málum. Við Tettenborn erum sammála um mikilvægi þess að sem flestir sjái og gagnrýni slík utanaðkomandi inngrip sem standa á ótraustum eða engum lagalegum og lýðræðislegum grunni. Það hef ég fengið staðfest frá honum sjálfum.

Pólland og ESB
Öfugt við Íslendinga hafa Pólverjar formlega skuldbundið sig til að hlíta grundvallarsáttmálum ESB, þ.m.t. Lissabon-sáttmálanum sem til varð eftir að stjórnarskrá ESB var hafnað í þjóðaratkvæðagreiðslum í Frakklandi og Hollandi. Þriðjudaginn 2. mars sl. urðu þau tíðindi að dómstóll ESB kaus, á grundvelli almennra meginreglna Lissabonsáttmálans, að blanda sér í það hvernig Pólverjar standa að skipun dómara í Hæstarétt Póllands. Samkvæmt stjórnarskrá Póllands eru hæstaréttardómarar skipaðir af forseta landsins að fenginni tilnefningu KRS (Dómstólaráði Póllands) sem aðallega er samsett af dómurum. Fram til ársins 2019 voru dómarar í stjórn KRS kosnir af fulltrúum dómsvaldsins og umsækjendur sem ekki hlutu embætti áttu málskotsrétt til stjórnsýsludómstóls.

Meira…

Continue reading “Lagalegir og lýðræðislegir áhættuþættir”

Loftur skrifar:

Það er auðvitað mjög alvarlegt mál reynist þessi málflutningur fyrrverandi formanna Sjálfstæðisflokksins réttur og að Alþingi Íslendinga skuli ítrekað hafa brotið ákvæði íslensku stjórnarskrárinnar, jafnvel á þeirra eigin vakt.    

Eins-máls-flokkurinn Viðreisn var á sínum tíma stofnaður af ESB-sinnum sem klofningsframboð úr Sjálfstæðisflokknum (XD). Eitt æðsta markmið flokksins er að koma Íslandi inn í ESB sem samrýmist alls ekki grunngildum og stefnuskrá XD en Landsfundur flokksins hefur endurtekið ályktað um að Íslandi sé best borgið utan ESB. Íslenskir kjósendur hafa reyndar aldrei verið spurðir álits um aðild Íslands að ESB en málgögn Viðreisnar, Fréttablaðið og Hringbraut hafa haldið uppi gegndarlausum áróðri fyrir ESB aðild og um leið gert lítið úr íslensku krónunni. Fremstir þar í flokki er formaður Viðreisnar, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir f.v. varaformaður XD og Þorsteinn Pálsson (Þ.P.) f.v. formaður XD. Þann 18. febrúar s.l. ritaði sá síðarnefndi grein í Fréttablaðið sem ber heitið „Að bremsa tíðarandann“. Þar talar f.v. formaður XD um að „fjölþjóðasamvinna“ sé eitt stærsta viðfangsefni allra þjóða í nútímanum. Stjórnarskráin þurfi að heimila slíkt samstarf og kveða á um leikreglurnar. Það vekur athygli að hugtakið „alþjóðleg samvinna“ er ekki lengur notað um afsal á fullveldi Íslands til yfirþjóðlegs valds enda er ESB langt frá því að vera alþjóðlegt. Æðsti draumur þessara f.v. formanna XD er að Ísland gangist undir erlent ólýðræðislegt yfirþjóðlegt vald, vald sem komið er frá embættismönnum sambandsríkis, nú 27 Evrópuþjóða þar sem hver höndin er uppi á móti annarri, þar sem mikið atvinnuleysi hefur ríkt undanfarin ár og þar sem hagvöxtur er nánast enginn sé miðað við þau lönd sem hafa hvað mestan hagvöxt. ESB er samband ríkja þar sem reglugerðir andlitslausra embættismanna verða að lögum án undanfarandi lýðræðislegs ferlis, þ.a. án aðkomu kjósenda í viðkomandi löndum. Lýðræðið er þar m.ö.o. fótum troðið.  

Lesa meira…

Continue reading “Viðreisnarvillur”

Hafa menn gleymt markmiðum og stefnu Sjálfstæðisflokksins?

Það er auðvelt að gleyma því í dag að Sjálfstæðisflokkurinn (XD) hafi eitt sinn verið breiðfylking sjálfstætt hugsandi manna á Íslandi. “Stétt með stétt” hljómar ekki lengur sem kjörorð, verkalýðsarmur flokksins er t.d. horfinn og grafinn. Hvar seilast sjálfstæðismenn þá eftir fylgi? Svari hver fyrir sig en því er ekki að neita að flokkurinn hefur í sívaxandi mæli horfið frá grunngildum sínum og hefur nú í augum margra kjósenda á sér yfirbragð flokks eiginhagsmunapotara. Ekki er að furða þótt fylgið hafi dalað svo um munar. Flokkurinn hafði áður um 40% fylgi og var drifkraftur framfara og hagsældar í íslensku samfélagi. Hvað klikkaði?

Í Morgunblaðinu í dag kveður við nýjan tón. Njáll Trausti Friðbertsson þingmaður XD, varaformaður utanríkismálanefndar og formaður Íslandsdeildar NATO-þingsins segir þar m.a:
“Allir þessir atburðir (undanfarið) vekja áleitnar spurningar um þjóðaröryggi og innviði þjóðarinnar, s.s. orkuöryggi, fæðuöryggi, netöryggi og hvernig við tryggjum almennt að fólk geti verið öruggt í heimabyggð. Það er brýnt að greina ítarlega grunninnviði samfélagsins og þá samfélagslegu innviði sem teljast mikilvægir að teknu tilliti til þjóðaröryggishagsmuna. Þannig má tryggja öryggi þjóðarinnar og sameiginlegan skilning á því hvað felst í þjóðaröryggishugtakinu. Sá sameiginlegi skilningur er lykilforsenda þess að
þjóðarsátt ríki um hvernig öryggi lands og þjóðar er best tryggt.

…síðar segir:

“Ég tel að gott samstarf allra sem koma að grunninnviðum sem varða þjóðaröryggi sé lykillinn að farsælli stefnu og þarna þurfum við að leggja minni hagsmuni til hliðar fyrir meiri. Við megum ekki festast í hugsunarhætti stjórnmála liðinnar tíðar og festa tennurnar í gömlu þrætuepli. Þjóðaröryggishagsmunir eru hagsmunir þjóðarinnar allrar.”

Þarna kemst þingmaðurinn að kjarna sjálfstæðisstefnunnar: “Einn fyrir alla, allir fyrir einn!”

.

Eftir Arnar Þór Jónsson:

Í ágætri Morgunblaðsgrein 23. febrúar sl. velti Hjörleifur Guttormsson fram mikilvægri spurningu: „Hver er stefna stjórnmálaflokkanna í meginmálum?“ Eina athugasemd mín við grein Hjörleifs er sú að ég tel að tilvísun hans í grein mína „Kreppa lýðræðisins?“ hefði mátt vera nákvæmari. Ég tel ekki að þjóðin hafi með EES-samningnum gefið frá sér mikilvæg stjórntæki í eigin málum, heldur að meirihluti Alþingis hafi við innleiðingu þriðja orkupakka ESB sleppt höndunum af umræddum stjórntækjum með því að misvirða í framkvæmd þá fyrirvara sem settir voru í EES-samninginn af hálfu þjóðarinnar – og voru raunar forsenda þess að Íslendingar gerðust aðilar að EES-samstarfinu. Hjörleifur á þakkir skildar fyrir grein sína að öðru leyti og þá ekki síst fyrir að draga athygli að því hvernig staðið var að innleiðingu þriðja orkupakkans í Noregi, en mál um það efni bíður nú úrlausnar í Hæstarétti Noregs. Ástæða er einnig til að þakka ritstjóra Morgunblaðsins fyrir þétt aðhald gagnvart Alþingi í þessu tilliti, sbr. nú síðast leiðara Morgunblaðsins 17. febrúar sl. þar sem varað var við því að „glannaleg framganga veiklyndra stjórnmálamanna höggvi ekki á mikilvægasta þráðinn“, þ.e. hinn lýðræðislega þráð sem tengir borgarana við valdið og á að tryggja að valdhafar svari til ábyrgðar gagnvart borgurunum.

“Lýðræðið verður ekki til af sjálfu sér og lýðræðið viðheldur sér ekki sjálft”

Continue reading “Kjarnaofnar og hjólaskýli”

Hjörleifur Guttormsson skrifar m.a. í Mbl:

Veik staða lýðræðis

Í fróðlegri grein Arnars Þórs Jónssonar héraðsdómara í Morgunblaðinu 13. febrúar síðastliðinn undir fyrirsögninni Kreppa lýðsræðisins? vekur hann athygli á að þjóðin hefur með EES-samningnum gefið frá sér mikilvæg stjórntæki í eigin málum. Arnar Þór spyr m.a.: „Getum við gengið að því vísu að Íslendingum sé betur borgið í umsjá erlendra embættismanna og yfirþjóðlegra stofnana en lýðræðislega kjörinna handhafa íslensks löggjafarvalds og ráðherra sem bera ábyrgð gagnvart þingi og þjóð? Getur örríki eins og Ísland ekki tryggt hagsmuni sína í alþjóðlegu samstarfi án þess að fórna fullveldi sínu?“ – Nú er viðurkennt að samþykkt laga um EES-samninginn á Alþingi 1993 hafi gengið gegn ákvæðum stjórnarskrárinnar á þeim tíma og átt síðan þátt í þeirri fjárhagslegu spilaborg sem leiddi til hrunsins 2008. Við inngöngu Íslands í EES var því haldið fram að Ísland gæti hafnað reglum sem samrýmast ekki þjóðarhagsmunum. Þrátt fyrir þetta samþykkti Alþingi á yfirstandandi kjörtímabili, eins og einnig norska Stórþingið, þriðja orkupakka ESB og þær tilskipanir sem hann byggist á. Norsku samtökin Nei til EU töldu eins og fleiri að þurft hefði þrjá/fjórðu þingheims til að slík samþykkt stæðist ákvæði norsku stjórnarskrárinnar. Nei til EU reka nú mál fyrir hæstarétti Noregs þar að lútandi. Úrskurðar réttarins í málinu er að vænta innan tíðar.

Hérlendis stefna bæði Viðreisn og Samfylking að inngöngu Íslands í Evrópusambandið. Slík umsókn upptók þing og þjóð með ærnum kostnaði og sundrungu í samfélaginu á árunum 2009-2013. Brigður VG þá á eigin stefnu og fyrirheitum við stjórnarmyndun með Samfylkingunni vorið 2009 varð flokknum dýrkeypt og verður væntanlega ekki endurtekið. Píratar virðast enga stefnu hafa sem flokkur, en vísa á þjóðaratkvæði.

Afstaða stjórnmálaflokka og frambjóðenda til tengsla við Evrópusambandið sem og til annarra stórmála þarf að vera lýðum ljós nú í aðdraganda alþingiskosninga sem nálgast óðum.

Höfundur er náttúrufræðingur.

Gunnar Rögnvaldsson bloggar í Mbl:

Þarna sjá menn hversu galið það var að skilja peningakerfið og eftirlitskerfið að. Dilla var flutt inn frá útlöndum og blýklossinn sá seldur sem björgunarhringur

En það er einmitt það sem menn hafa gert í raforkumálum þjóðarinnar. Þar hafa stjórnmálamenn skilið að og drekkt áður mjög svo góðu og skilvirku raforkukerfi þjóðarinnar, samkvæmt innfluttum trúarkenningum imperíal-heimsveldis hins umboðslausa sértrúarsafnaðar Evrópusambandsins. Þar hafa menn látið erlent og ókjörið nýlenduvald ESB skipa sér fyrir í einum brýnustu tilvistar- og hagsmunamálum þjóðarinnar

Nú er þess vegna svo komið, að íslenskir stjórnmálamenn allra flokka nema eins verða að ána sér eins og maðkar og laumufarþegar um landið í aðdraganda komandi kosninga, þar sem þeim verður refsað grimmt fyrir fullveldisafsal og aumingjadóm í þeim málum

Sundraðir og búrhænsnatættir af erlendu og ókjörnu valdi, skírða þeir vænglausir um landið og reyna að láta sem ekkert sé

Að ESB-komminn er kominn út úr Seðlabankanum hefur gefst vel. Þá sértrúaranda þarf einnig að særa út úr stjórnmálamönnum okkar. Út með ESB-hjátrúna og inn með Íslandssöguna

Leiðari Mbl 17. febrúar 2021:

Það skiptir öllu að glannaleg framganga veiklyndra stjórnmálamanna höggvi ekki á  mikilvægasta þráðinn

Full ástæða er til að vekja athygli á stórmerkri grein Arnars Þórs Jónssonar héraðsdómara hér í blaðinu sl. laugardag. Greinin ber yfirskriftina „Kreppa lýðræðisins“. Og er þar í engu ofmælt. Arnar Þór rifjar upp að það var kunn meginforsenda þess að staðfesting Alþingis gæti gengið fram á samningnum um EES að fullveldiskröfum stjórnarskrárinnar væri ekki storkað. Því var tryggt af hálfu Íslands að landið hefði lokaorðið um það hvort „tilskipanir“ tengdar EES-samningnum yrðu leiddar í lög þess. Fullyrt var af hálfu þeirra sem báru ábyrgð á samningsgerðinni að öllum aðilum væri þetta ljóst og einnig hitt að Ísland yrði ekki beitt neinum þvingunum af því tilefni á komandi tíð. Nú er ljóst orðið að íslenskir stjórnmálamenn hafa ekki staðið við sitt nema síður sé og er það alvarlegt mjög. Héraðsdómarinn segir í framhaldi af því: „Af þessum sökum hringdu allar viðvörunarbjöllur hjá mér þegar ég sá hvernig standa átti að innleiðingu þriðja orkupakka ESB 2019 (OP3) og jafnvel fullyrt að Íslendingar gætu ekki sótt um undanþágur! Ljóst var að stór hluti almennings var á móti innleiðingunni og hreyft var sjónarmiðum um að OP3 fæli í sér framsal ríkisvalds sem stæðist ekki stjórnarskrá. Gagnrýni var svarað með því að færa athyglina að smáatriðum, með útúrsnúningum eða með beinum rangfærslum. Þegar til kastanna kom var OP3 innleiddur með þingsályktun en ekki formlegu lagasetningarferli. Látið var að því liggja í umræðum innan og utan þings að samningsbundið neitunarvald Íslands væri aðeins gilt í orði en ekki á borði. Sú skemmri skírn sem málið fékk á Alþingi varð til þess að stjórnskipulegir varnaglar um aðkomu forseta lýðveldisins voru sniðgengnir og málið var aldrei borið undir hann til samþykktar eða synjunar, sbr. ákvæði 26. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944.

Continue reading “Þjóðarkreppa”

Viðar Guðjohnsen skrifar í Mbl:

Síðastliðin ár benda til þess að tilfinningahernaði sé beitt af miklum þunga í fjölmiðlum til þess að knýja fram lögfestingu á hinuog þessu umróti.

Það er stundum sagt að ekki sé gott að láta tilfinningarnar hlaupa með sig í gönur. Með því er átt við að óbeislaðar tilfinningar kunni að byrgja mönnum sýn og leiða þá í villu. Við sáum tilfinningarnar óbeislaðar í upphafi kórónuveirufaraldursins þegar fólk flykktist í kjörbúðir til þess að kaupa sér salernisrúllur í miklu óhófi. Það var þó tiltölulega saklaust dæmi. Verri eru þau þegar múgæðið ógnar friðnum eða frelsinu. Þá er vegið að sjálfu réttarríkinu.

Continue reading “Tálsýn tilfinninganna”

Varðstaðan felur í sér að ekki verði hróflað við grunnstoðum. Ný ánauð kynni að vaxa til einhvers sem ekki er betri en ánauð fyrri tíma.

Arnar Þór Jónsson héraðdómari skrifar í Mbl:

Inngangur:

Samkvæmt breska tímaritinu The Economist hefur lýðræðið átt undir högg að sækja víða um heim á tímum kórónuveirunnar. Þótt tímaritið telji að Ísland standi í fremstu röð lýðræðisríkja tel ég að sú ályktun gefi Íslendingum ekki tilefni til oflætis.

Á hátíðarmálþingi Orators 10. febrúar sl. þar sem fjallað var um „Ísland og Evrópu“ færði ég fram varnaðarorð um að lýðræðisleg ásýnd dugi skammt ef framkvæmd lýðræðisins er veikburða. Þar sem þetta efni á brýnt erindi við allan almenning birti ég ábendingar mínar hér til áminningar um að heilbrigt lýðræði grundvallast ekki á glysi í erlendum miðlum, heldur virkri þátttöku almennings með tilheyrandi aðhaldi og gagnrýni. Lýðræðið hvílir á stjórnarskrárvörðum rétti manna til sjálfsákvörðunar, þ.e. að við séum fær um og okkur sé treystandi til að mynda okkur skoðun og taka ákvarðanir. Á þessum grunni lýðræðis og sjálfsákvörðunarréttar byggir einnig vald ríkisins, enda er það sótt til þjóðarinnar og valdhafar fara með ríkisvald í umboði fólksins. Lýðræðið er uppskriftin að því hvernig fella má saman rétt landsmanna til sjálfsákvörðunar og sambúð okkar í þjóðfélagi. Í þessu samhengi eiga allir borgarar jafnan rétt til að skapa og verja það sem kalla má undirstöður góðs samfélags. Frá frelsisstríði Bandaríkjanna hefur þróunin hér á Vesturlöndum stefnt að auknu lýðræði á þessum grunni.

Continue reading “Kreppa lýðræðisins?”

Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar í Mbl:

Á Íslandi virðist ekki vera tiltökumál að erlend ríki séu að vasast í fjármálum, persónuvernd og auðlindamálum landsins. Er það „alþjóðleg samvinna

Hugtakið „frjálslyndi“ er illa skilgreint. Þeir sem eiga sér þá ósk heitasta að Ísland verði sem fyrst nýlenda erlends ríkjasambands telja sig „frjálslynda“. Þeir sem hins vegar telja að Ísland eigi að vera áfram frjálst og óháð, fullvalda ríki eru ekki taldir „frjálslyndir“ og enn síður íhaldssamir heldur eru þeir uppnefndir „einangrunarsinnar“ og „popúlistar“. Hjá flestum fullvalda menningarþjóðum þætti þetta viðhorf hin mesta skömm. Þó svo t.d. Bandaríkjamenn telji sig upp til hópa vera „frjálslynda“ dytti engum stjórnmálamanni þar í landi í hug að framselja fullveldið í bitum til erlends ríkis. Sá hinn sami yrði umsvifalaust sendur úr landi í böndum og komið varnalega fyrir á eyðieyju.

Continue reading “EES-samningurinn: Frjálslyndi í fjötrum”